Pregled perifernog arterijskog sistema

Periferna arterijska bolest je veoma česta cirkulatorna bolest u kojoj značajno suženje ili okluzija arterija smanjuje dotok krvi u ekstremitete. U tom slučaju ekstremiteti, najčešće noge, ne dobijaju dovoljnu količinu krvi te nastaju simptomi u vidu pojave bola ili utrnulosti pri hodanju. Ukoliko se na vrijeme ne obezbjedi adekvatan tretman, bolest napreduje te se obično razvija ishemija odnosno gangrena. U tom slučaju neophodna je amputacija noge. Godišnje se učini i do 500 amputacija donjih ekstremiteta na million stanovnika zbog neprepoznavanja ili zakašnjelog tretmana ove bolesti. Periferna arterijska bolest je veoma raširena jer između 12 i 14% stanovništva boluje od ove bolesti a kod starijih osoba iznad 70 godina taj procenata je oko 20%. Ova bolest je najčešće neprepoznata u ranijim stadijima te je veoma bitno vo oboljenje otkriti na vrijeme, prije pojave komplikacija. Na ovu bolest ukazuje pojava boli u potkoljenicama koja se pogoršava u naporu, npr. na početku hoda. Ova vrsta boli naziva se klaudikacija, a nastaje zbog smanjenog protoka krvi u noge kroz arterije sužene aterosklerotskim plakovima. Bol prestaje ili se smanjuje nakon prestanka aktivnosti. Simptomi koji takođe upućuju na perifernu arterijsku bolest su još i: hladnoća nogu-stopala, posebno u poređenju s drugom stranom, promjena boje nogu,gubitak dlakavosti na stopalima ili nogama, sjajna koža na nogama, slab puls ili odsustvo pulsa, erektilna disfunkcija. Ukoliko se bolest dijagnosticira u kasnijem stadiju kada se mogu na koži pojaviti ulkusi ili čak gangrenozne promjene te je i terapija često kompleksnija, a najnepovoljniji ishod ovih promjena je amputacija ekstremiteta. Pušači, dijabetičari, osobe s povišenim kolesterolom te oni s povišenim arterijskim tlakom imaju veći rizik razvoja periferne arterijske bolesti. Naši kardiolozi su educirani za pravovremenu dijagnostiku ove bolesti i adekvatan tretman putem endovaskularnih (nehirurških) procedura. Izvrstan dijagnostički test za procjenu funkcije periferne cirkulacije je indeks između tlaka na ruci i tlaka u visini gležnja noge (ankle-brachial index, AB indeks). Ovaj indeks otkriva rane sužavajuće promjene na arterijama, prije pojave klaudikacijske boli, dajući uvid u stanje arterijskog sustava te je važan parametar preventivne medicine. Kombinacija kliničkog pregleda iskusnog kardioangiologa, AB indeksa i doppler ultrazvuka krvnih žila daje mnoštvo podataka za odluku o primjerenoj terapiji te potrebi za daljnjim, intervencijskim postupcima.